De regels voor het omrekenen zijn niet echt moeilijk. Wel is er enige oefening voor nodig om er vlot mee te kunnen werken.
1) De grootste waarde staat links, gevolgd door de kleinere waarden rechts. Dus eerst komen de duizendtallen, daarna de honderdtallen, de tientallen en dan de eenheden.
- Bijvoorbeeld: MDC = 1600 ( is 1000 + 500 + 100 ).
De grootste waarde staat voorop, gevolgd door de kleinere waarden.
2) Een Romeins cijfer mag niet vaker dan drie keer na elkaar herhaald worden.
- Bijvoorbeeld: Het getal 4 wordt dus NIET als IIII, maar als IV geschreven.
3) Staat een letter met een kleinere waarde vóór een letter met een grotere waarde, dan trek je de kleinste waarde ervan af. Let op! Alléén de I, X en de C worden in mindering gebracht. Dat mag slechts één keer. Dus IIV mag NIET, maar moet III zijn.
- Bijvoorbeeld: IV = 4 ( is 5 − 1 ), XL = 40 ( is 50 − 10 ) en MCD = 1400 ( is 1000 + 500 − 100 ).
Rekenen met Romeinse cijfers
Bekijk de voorbeelden goed.
Van Romeince cijfers naar getallen:
- III = I + I + I = 1 + 1 + 1 = 3
- IV = V − I = 5 − 1 = 4
- VII = V + II = 5 + 2 = 7
- IX = X − I = 10 − 1 = 9
- XIV = X + IV = 10 + 4 = 14
- XXVII = XX + VII = 20 + 7 = 27
- XLV = XL + V = 40 + 5 = 45
- LXXI = LXX + I = 70 + 1 = 71
- XCIII = XC + III = 90 + 3 = 93
- CLXV = C + LX + V = 100 + 60 + 5 = 165
- MCM = M + CM = 1000 + 900 = 1900
- MMCII = MM + C + II = 2000 + 100 + 2 = 2102
Werk van groot naar klein.
Van getallen naar Romeinse cijfers:
- 15 = 10 + 5 = X + V = XV
- 20 = 10 + 10 = X + X = XX
- 34 = 30 + 4 = XXX + IV = XXXIV
- 67 = 60 + 7 = LX + VII = LXVII
- 129 = 100 + 20 + 9 = C + XX + IX = CXXIX
- 670 = 600 + 70 = DC + LXX = DCLXX
- 1100 = 1000 + 100 = M + C = MC
- 1565 = 1000 + 500 + 60 + 5 = M + D + LX + V = MDLXV
